Galen z Pergamonu, “De libris propriis liber”, czyli Galen o swoich własnych księgach

De libris propriis liber jest drugą częścią autobiograficznego dyptyku Galena z Pergamonu. Pierwsza zatytułowana De ordine librorum suorum ad Eugenianum, tłumaczenie wraz z obszernym Wstępem odnoszącym się do obydwu części została opublikowana w „Vox Patrum” 82 (2022) s. 265-294. W Bibliografii dotyczącej De libris propriis liber nie wykazano literatury wymienionej już w części pierwszej. Zastanawiające jest, co skłoniło Galena do napisania bibliografii własnych pism, mimo że większość jego zachowanych dzieł zawiera elementy autobiograficzne. Czy wystarczającym wyjaśnieniem może być tekst będący wprowadzeniem do katalogu jego dzieł w Delibris propriis liber? Wykazał w nim pobudki, które doprowadziły do utworzenia katalogu i opisał wydarzenia, które miały ostateczny wpływ na jego decyzję:

 “Niedawno byłem w Sandalarium, na [terenie] Rzymu, w którym jest największe skupisko księgarń, gdzie byłem świadkiem sporu o to, czy pewna  księga[wystawiona] na sprzedaż była moja czy kogoś innego. [Księga ta] była podpisana: Lekarz Galen. Ktoś ją kupił jako moją, a ktoś inny – [był to] człowiek miłujący literaturę – poruszony podpisem, zechciał poznać jej tematykę. Po przeczytaniu pierwszych dwóch wierszy natychmiast usunął podpis [Galen medyk], mówiąc wprost: „To nie jest język Galena – księga jest podpisana fałszywie”. [Człowiek] ten, o którym mowa, posiadał podstawy edukacji, jaką otrzymywały greckie dzieci w zakresie gramatyki i retoryki. Wielu spośród współczesnych lekarzy i filozofów nie potrafi poprawnie (ze zrozumieniem) czytać, a jednak często nauczają tej największej i najwspanialszej nauki – spośród wszystkich sztuk – którą jest filozofia lub medycyna. Tego rodzaju zaniedbania [w wykształceniu] miały swój początek wiele lat temu, kiedy byłem jeszcze młodzieńcem, jednak nie osiągnęło [wówczas] jeszcze takiej skrajności, jak ma to miejsce w czasach obecnych. Z tego więc powodu, jak również dlatego, że moje księgi są przedmiotem wszelkiego rodzaju haniebnych postępków, w wyniku czego różni ludzie, w różnych prowincjach, czytają (moje księgi) pod różnymi imionami, z wszelkimi rodzajami cięć, uzupełnień i przeróbek. [Z tego powodu] zdecydowałem, że najlepiej będzie najpierw wyjaśnić przyczynę tych zniekształceń, a następnie opisać zawartość każdego z moich własnych dzieł”.

ZOBACZ WIĘCEJ↓
→ Karczewski, Łukasz, & Krajewska, Judyta, (2023). Galen z Pergamonu, O moich własnych księgach. Vox Patrum86, 123–162.